Priča o Mehmedu Spahi

[ivanjz]

PRIČA O MEHMEDU SPAHI

Mehmed Spaho, rodjeni Sarajlija, kako je vec napisao jovanla, bio je Ministar saobracaja u vladi g. Dragise Cvetkovica,
krajem 30-tih godina prosloga veka. Zasluzan za razvoj zeleznica, a narucito nabavkom nekoliko garnitura dizel motornih
vozova serije 801. Njegovim imenom, cesto je ovaj voz i nazivan kao "Spahinac" ili "Ludi Sarajlija".
Posle rata vozio je pod imenom "Kozara".



Na donjoj slici prikazan je g. Mehmed Spaho u poseti Poljskoj, u maju mesecu 1937 godine.





Druga slika je verovatno sa njegovog doceka na zeleznickoj stanici u Varsavi, gde se vidi i pocasni vod vojnika u pratnji
Ministra saobracaja Poljske, Juliusza Ulrycha.

Jos nesto da kazem o g. Mehmedu Spahi, tadasnjem Ministru saobracaja u vladi g. Dragise Cvetkovica od 1935 godine,
zasluznom coveku za kupovinu dizel motornih vozova 801. Bio je vrlo obrazovan covek. Zavrsio je pravo i doktorirao u Becu.
Umro je iznenadu u Beogradu 29.06.1939 godine u hotelu "Srpska kruna", gde je imao apartman. Toga jutra je doputovao svojim
vozom 801 iz Sarajeva u 7.27 casova, u zeleznicku stanicu Beograd, a zatim u otisao u hotel. Iznenada mu je pozlilo oko 8.30 kada
je i preminuo. Njegovoj sahrani u Sarajevu, sutradan, prisustovao je i g. Dragisa Cvetkovi tadasnji Predsednik Vlade, koji je u
Sarajevo doputovao avionom, kao i drugi visoki drzavni cinovnici. Telegrame saucesca njegovoj supruzi Habibi uputili su: Kraljica Marija,
Knez namesnik Pavle i mnogi drugi. Na zeleznickoj stanici u Sarajevu, na peronu gde je trebao da stigne voz sa njegovim posmrtnim
ostatcima, spalir su napravili djaci Gazi Husrefbegove medrese, zeleznicari i jedna ceta 10 pesadijskog puka.

Na donjoj slici prikazano je iznosenje kovcega iz voza na glavnoj zeleznickoj stanici u Sarajevu.



Na drugoj slici je pogrebna povorka ulicama Sarajeva sa g. Dragisom Cvetkovicem Predsednikom vlade i g. Simovicem Predsednikom
Narodne skupstine, tadasnje kraljevine SHS.

[Stanley]

Vrlo zanimljiv zapis o Mehmedu Spahi. Slobodan sam dodati nekoliko riječi, a prije svega ispraviti jedan podatak:

Mehmedu Spahi, tadasnjem Ministru saobracaja u vladi g. Dragise Cvetkovica od 1935 godine

Ovo je vjerojatno slučajni previd. Spaho je bio ministar saobraćaja od 1935. godine u vladi Milana Stojadinovića, a Dragiša Cvetković je postao predsjednik vlade nakon takozvanih decembarskih izbora 1938.
Mehmed Spaho je 1919. bio ministar industrije i trgovine u prvoj vladi Kraljevine SHS Stojana Protića, a na istom položaju je bio i u vladi Nikole Pašića 1921. U vladi Ljube Davidovića 1924. bio je ministar financija, a u vladi Velje Vukičevića 1927. ministar trgovine i industrije.
Na petomajskim izborima 1935. godine bio je na listi udružene opozicije čiji je nosilac bio Vladko Maček. Nakon pada kratkotrajne vlade Bogoljuba Jevtića novu vladu je formirao Milan Stojadinović, a u nju je ušao i Spaho kao ministar saobraćaja. Na osnivačkom kongresu Jugoslavenske radikalne zajednice (čuvene Jereze) u junu 1936. Izabran je za jednog od potpredsjednika (drugi je bio Anton Korošec iz Slovenske ljudske stranke).
Kao predsjednik JMO - Jugoslavenske muslimanske organizacije i vođa bosanskih muslimana Spaho se oštro protivio podjeli Bosne. Isto tako se nije slagao s uključivanjem dijelova Bosne i Hercegovine u sastav Banovine Hrvatske, ali je morao popustiti pred autoritetom kneza-namjesnika Pavla Karađorđevića.
Poslije smrti Mehmeda Spahe u JMO je došlo do borbe za vlast jer su na mjesto predsjednika pretendirali Džafer Kulenović i Šefkija Behmen. Za predsjednika je izabran Kulenović, koji je u vladi Dragiše Cvetkovića dobio položaj ministra šuma i ruda.

Džafer Kulenović: